Όπως λέει και ο μεγάλος Γάλλος βυζαντινολόγος Κάρολος Ντηλ όταν, το 1870, ο Αλφρέντ Ραμπώ δημοσίευσε το πρώτο σημαντικό του έργο, με τίτλο Η Ελληνική Αυτοκρατορία τον 10ο αιώνα. Ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος «το να ενδιαφέ-ρεται κανείς για τη λησμονημένη ιστορία του Βυζαντίου συνιστούσε καινοτομία, σχεδόν τόλμη... Εκείνη την εποχή το όνομα του Βυζαντίου δεν έφερνε στο νου τίποτε άλλο από μία αόριστη ιδέα εκλεπτυσμένης και αιματοβαμμένης παρακμής, άθλιων θρησκευτικών διαμαχών, επαναστάσεων και δολοφονιών. Πολλοί λίγοι υποπτεύονταν ότι επί σχεδόν δέκα αιώνες αυτή η ελάχιστα γνωστή αυτοκρατορία υπήρξε ένας από τους ουσιώδεις παράγοντες του πολιτισμού, ότι η πρωτεύουσα της υπήρξε επί σχεδόν δέκα αιώνες, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ραμπώ, το "Παρίσι του Μεσαίωνα", ότι η χιλιετής ιστορία της δεν ήταν τίποτε άλλο, όπως αναφέρει κάπου αλλού ο συγγραφέας, παρά "η ιστορία της μισής Ευρώπης στη διάρκεια ολόκληρου του Μεσαίωνα"...»
   Πράγματι, παρά τα νέα στοιχεία που έχουν έλθει στο φως στο διάστημα που διέρρευσε, τα κείμενα του Αλφρέδου Νικόλαου Ραμπώ αποτελούν ακόμη σταθμό στην πορεία και την εξέλιξη των βυζαντινών σπουδών χάρις στην επιστημονική τους σπουδαιότητα, τη σαφήνεια και τη διεισδυτικότητά τους. Ο Ραμπώ, στις πέντε μονογραφίες που περιλαμβάνει η παρούσα έκδοση, αποκαθιστά την ιστορική αλήθεια θίγοντας με έντιμη ευρυμάθεια και οξυδέρκεια καίριες συνιστώσες της βυζαντινής πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Ο χαρακτήρας της Ελληνικής Αυτοκρατορίας, η ποικιλία των θρησκειών και το συνονθύλευμα των φυλών, η σκληρότητα των κοινωνικών συγκρούσεων και οι φιλοδοξίες της κυρίαρχης τάξης εκτίθενται και αναλύονται εμπεριστατωμένα, ενώ σαν πραγματικός δάσκαλος και αντικειμενικός κριτής των γεγονότων, ο Ραμπώ, διεισδύει μέχρι το βάθος των βυζαντινών θεσμών και, χωρίς να αποκρύψει τις αδυναμίες και τα μελανά σημεία αυτού του πολιτισμού, καταδεικνύει τα ανθεκτικά στο χρόνο στοιχεία, που αποτέλεσαν την ισχύ, το μεγαλείο του και την αξεπέραστη συμβολή του ως προμαχώνα και φάρο του δυτικού πολιτισμού για πάνω από χίλια χρόνια.